Corona virüs süreci ile birlikte adliyelerde yoğunluğu ve bulaş riskini azaltmak amacıyla mart ayında adliyeler çalışmalarına ara vermişti. 1 Haziran’da adım adım normalleşme takvimi uygulanmaya başlandı. Adliyeler ve mahkemelerde normalleşme 16 Haziran’da başladı. Ancak adli tatile az bir süre kala iş dünyasının temsilcileri de adli tatil uygulamasının iptalini istiyor. İş dünyası yargı süreçlerinin adli tatil ile yavaşlayacağı düşünüyor.
Avukat Elvan Kılıç, corona virüs salgını sonrası adli süreç hakkında merak edilenleri açıkladı.
Resmi web sitesi elvankilic.av.tr web sitesinde de yayınlanan makalesinde Avukat Elvan Kılıç; “Adli Tatil mevzuatımızda 20 Temmuz-1 Eylül tarihleri arasında gerçekleşmektedir. Süreçlerin durdurulmasına ilişkin tartışmalarla birlikte adli tatil sürecinin kaldırılıp kaldırılmayacağına ilişkin belirsizlik de ortaya çıktı. Ancak adli tatilin kaldırılması ile ilgili herhangi bir karar mevcut olmadığından, mahkemeler salgınla ilgili alınan önlemleri ve adli tatil dönemini göz önünde bulundurduğundan, duruşma tarihlerini eylül ayı ve sonrasına verdiğinden adli tatil yine belirtilen tarihlerde gerçekleşecektir. Kaldı ki adli tatilin öne alınması veya iptali mevzuat değişikliği gerektirmektedir.
Davaların bu süreçte ertelenmesi vatandaşın aradığı hakkını geç elde etmesine sebebiyet vermiştir. Ancak ertelenen dosyalarda sadece hak arama süreci uzatılmıştır. Sürecin uzaması dışında dosya üzerinde yapılan işlemlerde herhangi bir değişiklik veya iptal durumu söz konusu değildir. Tutuklu yargılanan dosyalar devam ettiğinden o dosyalarda corona virüs gibi mücbir sebepten kaynaklanan hak kaybı durumu yoktur” dedi.
ADLİ TATİL NE ZAMAN?
Yargı çalışanlarının toplu olarak izin kullandığı yani hakim, savcı ve adliye çalışanlarının toplu olarak izne çıktığı tatil dönemine denir. Adli tatil, her yıl 20 Temmuz’da başlar, 31 Ağustos’ta sona erer. Yeni adli yıl ise 1 Eylül’de başlar.
Adli tatil boyunca adliyelerde görev yapacak nöbetçi mahkemeler, tutuklusu olan ve acil nitelik taşıyan davalara bakıyor. Diğer davalara ise yeni adli yıla kadar ara veriliyor. Anayasa Mahkemesi ise adli tatil kapsamına girmiyor.
ADLİ TATİLDE SÜRELER İŞLİYOR MU?
Hukuk Mahkemelerinde Adli tatile tabi olan dava ve işlerde, bu Kanunun tayin ettiği sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süreler ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren bir hafta uzatılmış sayılır.
Ceza Mahkemelerinde Adli tatile rastlayan süreler işlemez. Bu süreler tatilin bittiği günden itibaren üç gün uzatılmış sayılır.
İdari Yargıda, Kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlarsa bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır.
Anayasa Mahkemesi’ne başvuruya ilişkin süreler adli tatilde de işlemektedir. Bu nedenle son günü adli tatile denk gelen bireysel başvuru dilekçelerinin adli tatilde ve başvuru süresi içinde Anayasa Mahkemesi’ne sunulması zorunludur.
HUKUK MAHKEMELERİNDE ADLİ TATİLE TABİ OLMAYAN İŞLER NELERDİR?
a) İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geçici hukuki koruma, deniz raporlarının alınması ve dispeçci atanması talepleri ile bunlara karşı yapılacak itirazlar ve diğer başvurular hakkında karar verilmesi.
b) Her çeşit nafaka davaları ile soybağı, velayet ve vesayete ilişkin dava ya da işler.
c) Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları.
ç) Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar.
d) Ticari defterlerin kaybından dolayı kayıp belgesi verilmesi talepleri ile kıymetli evrakın kaybından doğan iptal işleri.
e) İflas ve konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler ve davalar.
f) Adli tatilde yapılmasına karar verilen keşifler.
g) Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler.
ğ) Çekişmesiz yargı işleri.
h) Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler.
Adli tatilde, yukarıdaki sayılanlar dışında kalan dava ve işlerle ilgili olarak verilen dava, karşı dava, istinaf ve temyiz dilekçeleri ile bunlara karşı verilen cevap dilekçelerinin ve dosyası işlemden kaldırılan davaları yenileme dilekçelerinin alınması, ilam verilmesi, her türlü tebligat, dosyanın başka bir mahkemeye, bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay’a gönderilmesi işlemleri de yapılır.
Bu işlere ilişkin uygulama bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay incelemelerinde de devam edilir.
CEZA MAHKEMELERİNDE ADLİ TATİLE TABİ OLMAYAN İŞLER NELERDİR?
a. Soruşturma ile tutuklu işlere ilişkin kovuşturmaların ve ivedi sayılacak diğer hususların tatil süresi içinde ne suretle yerine getirileceği, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.
b. Tatil süresince bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay, yalnız tutuklu hükümlere ilişkin veya Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanunu gereğince görülen işlerin incelemelerini yapar.
İDARE MAHKEMELERİNDE ADLİ TATİLE TABİ OLMAYAN İŞLER NELERDİR?
Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler. Ancak, yargı çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışında kalan ve sadece bir idare veya bir vergi mahkemesi bulunan yerlerdeki idari yargı mercileri çalışmaya ara vermeden yararlanamazlar. Bu mahkemeler, 62 nci maddedeki sınırlamaya tabi olmaksızın görevlerine devam ederler.
Çalışmaya ara verme süresi içinde; bölge idare mahkemesi başkanının önerisi üzerine, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, birden fazla idari yargı mercii olan yerlerde idare veya vergi mahkemeleri başkan ve üyeleri arasından görevlendirilecek yeteri kadar hakimin katıldığı bir nöbetçi mahkeme kurulur. Bölge idare mahkemeleri için ise bölge idare mahkemesi başkanının önerisi üzerine, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, tüm daire başkan ve üyeleri arasından görevlendirilecek yeterli sayıda nöbetçi daire kurulur.
Çalışmaya ara vermeden yararlanamayanlar ve nöbetçi kalanların yıllık izin hakları saklıdır.
